Nowy Ład – kto zyska a kto straci?

Nowy Polski Ład wejdzie w życie 1 stycznia 2022 roku. Kto na tym skorzysta, a kto straci? Ustawa wraz z uzasadnieniem liczy prawie 700 stron. Wyszukanie wszystkich istotnych informacji zawartych w tej ustawie, które dotyczą nowych zasad podatkowych dla przedsiębiorców, na pewno zajęłoby sporo czasu. Dlatego w kolejnych akapitach znajdziesz zwięzłe wypunktowanie najważniejszych zmian. Jeśli chcesz się dowiedzieć, co czeka przedsiębiorców od nowego roku, to koniecznie przeczytaj ten artykuł.

Jaka składka zdrowotna w 2022 roku

Krótko mówiąc – wyższa. Obowiązkowa składka zdrowotna funkcjonuje w Polsce od 1998 roku. Jej wysokość została określona w ustawie o NFZ (tekst jednolity można znaleźć w Dzienniku Ustaw z 2021 roku pod pozycją 1285). Już od 2007 roku wynosi ona 9% podstawy wymiaru składki. Ta wielkość nie ulegnie zmianie. Ale składki zdrowotnej nie będzie można już odliczyć od podatku. Co to oznacza dla przedsiębiorców?

Składka zdrowotna dla osób na etacie

Do tej pory składka zdrowotna była najbardziej dotkliwa dla osób pracujących na podstawie umowy o pracę czy umowy zlecenie. Takie osoby musiały ją płacić w pełnej wysokości. Co prawda jej efektywna wysokość po odliczeniu od podatku wynosiła tylko 1,25%. Ale trzeba było ją płacić bez względu na wysokość dochodów.

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców

W przypadku przedsiębiorców sprawa wyglądała inaczej. Dla nich wysokość składki zdrowotnej na 2021 rok została określona na poziomie 381,81 zł miesięcznie. I to bez względu na osiągnięte dochody. Skąd się wzięła ta kwota? Jest ona obliczona od wysokości 75% przeciętnego wynagrodzenia. Dodatkowo większą cześć składki – dokładnie 328,78 zł – obecnie można odliczyć od podatku. W rezultacie jej ostateczna wysokość po uwzględnieniu odliczenia wynosi zaledwie 53,03 zł.

Zasady naliczania składki zdrowotnej w 2022 roku

Co zatem zmieni się od nowego roku? Co do zasady trzeba będzie płacić 9% składki zdrowotnej. Ale będą pewne wyjątki. Pierwszym są osoby na podatku liniowym. Dla nich stawka będzie wynosić 4,9%. Drugi wyjątek to osoby opodatkowane ryczałtem. Tu zostały ustalone 3 stałe kwoty w zależności od wielkości rocznych przychodów:

• 305,65 zł dla rocznych przychodów do 60.000 zł
• 509,27 zł dla rocznych przychodów od 60.000 zł do 300.000 zł
• 916,68 zł dla rocznych przychodów powyżej 300.000 zł

Trzeci wyjątek to osoby rozliczające się na podstawie karty podatkowej. Dla nich składka zdrowotna od 2022 roku będzie wynosić 270,90 zł miesięcznie. Skąd wzięła się ta kwota? Jest to składka obliczona od minimalnego wynagrodzenia, które w przyszłym roku będzie wynosić 3.010 zł. W przepisach została też ustalona minimalna wysokość składki zdrowotnej. Zarówno osoby rozliczające się na zasadach ogólnych, jak i te, które wybrały podatek liniowy nie mogą zapłacić mniej niż 270,90 zł. Przedsiębiorcy nie odliczą też tej składki od podatku. Efektem tych zmian jest ogromny wzrost obciążeń, które będą musiały ponosić osoby prowadzące biznes.

Nowy Polski Ład – kto zyska?

Jeśli chodzi o przedsiębiorców to na zmianach zyskają bardzo nieliczne osoby. Pierwszą grupą wygranych będą te działalności, które charakteryzują się niewielkimi dochodami. Dla takich osób korzystną zmianą będzie podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł. Jednak z drugiej strony odczują negatywne skutki zmian związanych ze składką zdrowotną. W rezultacie osoba, która prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych i osiąga średnio 5.000 zł dochodu miesięcznie na wprowadzonych zmianach zyska miesięcznie około 80 zł. W ciągu roku będzie to zaledwie niecały 1.000 zł. Nie są to jak widać zbyt wielkie kwoty.

Druga grupa to osoby, które zdecydują się na ryczałt. Warunkiem opłacalności takiego kroku są niskie koszty własne. Ten rodzaj podatku płaci się od przychodu, a nie od dochodu. Dlatego nie można odliczać kosztów uzyskania przychodu. Podatek płaci się od wartości sprzedanych towarów i usług bez względu na poniesione koszty.

Nowe stawki ryczałtu

Nowy Ład wprowadzi zmniejszenie stawek ryczałtu dla osób, które wykonują zawody medyczne i techniczne. Dla działalności o takim profilu obecnie stawka podatku ryczałtowego wynosi 17%. Od nowego roku będzie to 14%. Podobnie korzystna zmiana stawki jest też dla branży IT. W tym przypadku stawka podatku zmniejszy się z 15% na 12%. Ale istotne jest nie tylko zmniejszenie stawki. Korzyścią dla takich osób będzie jedna, stała kwota składki zdrowotnej. Dla osób, które miesięcznie osiągają średnio od 5.000 aż do 25.000 zł przychodu będzie ona wynosić 509,27 zł.

Nowy Polski Ład – kto straci?

Niestety większość przedsiębiorców straci na wprowadzonych zmianach. Najbardziej dotkliwe będą dla osób, które wybrały podatek liniowy. Nie dość, że takie osoby nie skorzystają z podwyższenia kwoty wolnej od podatku to jeszcze będą płacić składkę zdrowotną liczoną od dochodu bez możliwości odliczenia jej od podatku. W efekcie tych zmian opodatkowanie liniowe wzrośnie do 23,9% (obecne 19% podatku plus 4,9% składki zdrowotnej).

Mogłoby się wydawać, że podwyższenie do 120.000 zł progu, od którego będzie się płacić 32% podatku będzie korzystne dla przedsiębiorców. Nic bardziej mylnego. Osoby, które obecnie zbliżają się do drugiego progu podatkowego nie skorzystają na tych zmianach. Dlaczego tak się stanie? Co prawda unikną płacenia podatku w wysokości 32%, bo dłużej będą poniżej tego progu. Ale będą musiały płacić większą składkę zdrowotną niż w 2021 roku. Przez to poziom opodatkowania w pierwszym progu podatkowym zwiększy się do 26%. Skąd taki procent? Jest to 17% podatku plus 9% składki zdrowotnej.

Jaki będzie rezultat zmian wprowadzonych przez Nowy Polski Ład? Na pewno zmniejszenie liczby osób korzystających z podatku liniowego. Zmniejszy się również liczba przedsiębiorców korzystających z karty podatkowej, bo z tego rozwiązania będą mogli korzystać jedynie ci, którzy już teraz rozliczają się w ten sposób.

Każdy, kto prowadzi biznes i nie chce zbyt wiele stracić na zmianach podatkowych będzie musiał zainteresować się optymalizacją podatkową. W grę może wchodzić zmiana formy opodatkowania. Czasami może być konieczna zmiana formy prowadzenia działalności. Jedno jest pewne. Przed podjęciem decyzji trzeba wszystko dokładnie przeliczyć. Na zmianach nie zawsze będzie można zyskać. Ale warto spróbować, żeby ograniczyć straty, które będą udziałem tych przedsiębiorców, którzy nie zrobią niczego, żeby uchronić się przed podwyżkami, jakie szykuje im Nowy Polski Ład.